از شاھنامہ فردوسی چنین بر می آید کہ بلوچھا در زمان انوشیروان عادل 531 م در اطراف کوہ البرز کہ فردوسی آنرا بُرزکوہ، بمعنای کوہ بلند آوردہ است، زندگی میکردند ـ دھقانان بہ تنگ آمدہ از چپاول اموالشان توسط بلوچھا نزد انوشیروان رفتہ و تظلم خواھی نمودند کہ بہ نقل از فردوسی، انوشیروان با سپاھی گران و خونخوار برای سرکوبی بلوچھا حرکت نمود ـ او دستور داد ھمہ راھھای فرار را بستہ و بلوچھا را قتل عام نمایند ـ در این یورش کودک، زن، مرد، پیر و جوان از دم تیغ شمشیر سپاھیان انوشیروان گذشتند ـ از بلوچھا بیشمار کشتہ شد ـ آنھایی کہ توانستند جان سالم بدر برند با ھمراہ بردن دامھایشان منطقہ را ترک نمودند و دیگر ھرگز بدانسو باز نگشتند ـ
آمدن بلوچھا بہ قلعہ سیوا
بعد از قتل عام بلوچھا توسط سپاہ ایرانی آنچہ بلوچ از اقوام مختلف نجات یافتہ بودند سرزمین اجدادی خود را برای ھمیشہ ترک گفتہ و بہ سرکردگی سردار میرقنبربلوچ در سیستان، رودبار، چاغی و از خاران عبور نمودہ در ماراپ، سیاھکمب و در کوھھای جھلاوان بدلیل کوھستانی بودن آن مناطق سکونت اختیار کردند ـ بلوچھا کہ در دامنہ ھای کوہ البرز بزرگ شدہ بودند با دیدن این مناطق کوھستانی کہ تشابھی بہ مناطق دامنہ ھای البرز داشت زندگی در این منطقہ را انتخاب نمودند ـ پناہ در دامنہ ھای طبیعی این کوھھا کہ قلعہ ھایی طبیعی برای آنھا بودند رفتہ رفتہ بہ طرف سوراب، ماراپ و سیاھکمب و منطقہ کلات پخش گردیدند و این مناطق را وطن خود اختیار نمودہ، شروع بہ زندگی کردند ـ
در این زمان در منطقہ کلات و نواحی آن خاندان سیوا کہ بہ زبان دراویدی سخن میگفتند و از ھندوھای قدیم بودند حکومت میکردند ـ در سوراب، حضدار، کرخ و ـ ـ ـ خاندان جاموت بسر میبرد ـ این قبیلہ کوھستانی بلوچ کہ از برزکوہ "کوہ برز" ھجرت نمودہ بود در میان دراویدی زبانھا بہ "برز کوھی" مشھور شد کہ این لقب رفتہ رفتہ بہ "بروھی" یا "براھویی" کہ این قبیلہ تاکنول بدان مشھور است تبدیل گشت ـ
در آن ایام پیوند زناشویی یک بلوچ با غیر بلوچ عیب بزرگی بشمار میرفتہ است ـ اغلب زن ھا و دختران بلوچ توسط سپاھیان ایرانی بہ قتل رسیدہ بودند ـ آنچہ کہ بجای ماندہ بود تعدادشان اندک بود ـ بدلیل فوق مردان بلوچ مجبور بہ ترک این رسم کھن گشتہ و با دراویدی ھا پیوند زناشویی بستند ـ بلوچھا توان آنرا نداشتند کہ بہ سرزمین اجدادی خود باز گردند ـ آنھا در این مناطق کہ بعدا بہ بلوچستان مشھور گردید حکومت مستقلی بنا نھادند و آنجا را وطن خود اختیار نمودند ـ با مردم بومی روابط دوستانہ و پیوند زناشویی اختیار نمودند ـ این گروہ بعد از چند نسل علاوہ بہ خصوصیاتی چند زبان خود را از دست دادہ و شروع بہ کارگیری مخلوطی از زبان بلوچی و دراویدی نمودند ـ بعدا با آمدن دیگر قبایل بلوچ این زبان بنا بہ ریشہ قبیلہ ای اش بہ زبان براھویی مشھور گشت کہ تاکنون افراد این این قبیلہ بہ این زبان سخن میگویند ـ
یک استدلال نادرست
بعضی از مورخین غلط بین با توجہ بہ دلیل اختلاف زبانی قبیلہ براھویی را قبیلہ ای جدا از دیگر قبایل بلوچ میپندارند ـ حال آنکہ این حقیقتی مسلم است کہ فقط عامل زبان نمیتواند وجہ اشتراک قومیت باشد ـ در زبان ھر قومی موقعیت جغرافیایی و زبان مادری اثرات بزرگی دارند ـ بطور مثال در دورہ حکومت براھویی ھا تعداد زیادی افغان و بلوچھایی کہ بہ بلوچی خالص سخن میگفتہ اند وارد قبایل براھویی گردیدند ـ آنھا بہ دلیل ازدواج با براھویی ھا و گذشت چند نسل پشتو و بلوچی را از یاد بردہ و زبان براھویی را چون زبان مادری بکار گرفتند ـ تا این حد کہ امروزہ بین براھویی ھا و افراد نو آمدہ ھیچ فرقی دیدہ نمیشود ـ
بہ ھمین طریق قبایل زیادی از بلوچھا کہ با میرچاکر رند بہ ملتان و دیرہ جات و اطراف و نواحی دھلی کوچ کردہ و اقامت گزیدند، امروز آنھا بہ زبان مردم ھمان نواحی سخن میگویند و آن را زبان مادری خود میشناسند ـ آشنایی آنھا بہ زبان بلوچی بہ ھمان اندازہ است کہ یک ھندوستانی از آن آگاھی دارد ـ اگر بلوچ و براھویی زبانھایی را کہ در مرزھای بلوچستان زندگی میکردہ اند بعد از یک یا دو نسل زبان مادری خود را از یاد بردہ اند ـ
این مطلبی تازہ است کہ براھویی ھایی کہ با میرمھراللہ خان رئیسانی برای انجام کارھای دولتی بہ مکران آمدہ و در آنجا ازدواج کردہ و ماندگار شدند امروزہ بعد از گذشت یک نسل فرزندانشان براھویی نمیدانند ـ پس بنابر این اشتباہ بزرگی است کہ بہ دلیل اختلاف زبانی براھویی ھا را قومی جدا از قوم بلوچ بپندارند ـ
بہ ھر حال این قبیلہ شجاع و جنگجو کہ تاریچ آنھا را بہ نام براھویی میشناسد با صفات جنگجویانہ خود در گدر، سوراب، سیا کنب و اطراف نواحی کلات سکونت اختیار کردہ و شروع بہ آباد نمودن زمینھای متصرفی دراویدی زبانھای سیوایی و جدگالھا نمودہ و در کوھپایہ ھا بہ دامداری مشغول شدند و با قدرت عزت و اقتدار برای خود کسب نمودند ـ